ONLİNE ALIŞVERİŞİN HUKUKİ BOYUTU

  Teknoloji ve bilişim alanında yaşanan hızlı gelişmelerin bir sonucu olarak internet, günümüzde ticaretin de elektronik alana taşınmasına yol açmıştır. E-ticaret, tüketicilere ya da sağlayıcılara ulaşmak, online ticari talimatlar vermek ve ödemeler yapmak amacıyla internet uygulamalarını kullanır.

   E- ticaretin günümüzde en çok kullanılan çeşidi; internet üzerinden alınan veya satılan maddi malların geleneksel dağıtım kanalları(kargo şirketleri) ya da internet satışlarına özel lojistik destek veren firmalar tarafından  teslimi suretiyle yapılan dolaylı e-ticarettir.

     Ülkemizde de özellikle elektronik ortamda tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan, malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifasını kapsayan sözleşmeler, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca “Mesafeli Sözleşmeler Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile düzenlenmektedir. Ayrıca Türk Hukukunda elektronik ticaret mevzuatı olarak, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu başta olmak üzere; 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Mesafeli Sözleşmeler Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik, 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Elektronik Haberleşme Kanunu ve son olarak Elektronik İmza Kanunu karşımıza çıkmaktadır. İnternet ortamında yapılan her alışverişte de tüketici Mesafeli Satım Sözleşmesini kabul ederek alışveriş yapmak zorundadır.

     Tüketicinin, satıcı veya sağlayıcıya ait bilgiler, sözleşme konusu mal ya da hizmetin özellikleri, sözleşme konusu mal ya da hizmetin tüm vergiler dahil satış fiyatı, satıcı veya sağlayıcının fiyat dahil tüm vaatlerinin geçerlilik süresi, tüketicinin ödemelerinin nasıl yapılacağına dair bilgiler, teslimatın nasıl yapılacağı ve varsa buna ilişkin masrafların tutarı ve kimin tarafından karşılanacağına dair bilgiler, cayma hakkı ve bu hakkın nasıl kullanılacağına dair bilgiler, tüketiciye bir maliyeti varsa kullanılan iletişim yollarının ücreti, sözleşme konusu mal ya da hizmetin, teslim ve ifa tarihleri ve son olarak tüketicinin talep ve şikayetlerini iletebileceği satıcı veya sağlayıcının açık adres, telefon ve varsa diğer erişim bilgileri iletilerek tüketicinin her türlü konuda açık, anlaşılır ve kullanılan iletişim vasıtasına uygun bir şekilde bilgilendirilmesi gerekmektedir.

     Söz konusu bilgilendirme işleminin, tüketicinin elektronik kabul bildirimini onaylamasıyla sözleşme kurulmakta ve hukuki sonuçlarını doğurmaktadır.

       Online alışveriş sözleşmelerinde; tüketicinin, satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adres, telefon ve varsa diğer erişim bilgileri, sözleşmenin düzenlendiği tarih, malın veya hizmetin teslim veya ifa tarihi ve şekli, teslimat ve ifaya ilişkin masrafların tutarı ve kimin tarafından karşılanacağına dair bilgiler, sözleşme konusu malın veya hizmetin cinsi veya türü, miktarı ve varsa marka ve modeli, malın veya hizmetin Türk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı, vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı, faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirtilen faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı, peşinat tutarı, ödeme planı, borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları yer almalıdır.

     Tüketici; mal satışına ilişkin mesafeli sözleşmelerde, malın tesliminin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin malı reddederek sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Böylelikle tüketicinin istediği ürünü gönül rahatlığıyla satın alması ve üründen memnun kalmadığında da yedi gün içerisinde koşulsuz iade edebilmesi sağlanmıştır. Bu hükmün konulması kanımızca yalnızca tüketiciler açısından değil online alışveriş firmaları açısından da faydalı olmuştur. Tüketicinin, satın alacağı malın güvenli bir şekilde eline ulaşacağını bilmesi ve belirtilen süre içerisinde koşulsuz iade edebileceğinden emin olması online alışveriş hacmini arttırmaktadır.

     Kısacası; e- ticaretin en yaygın kullanım alanı olan online alışveriş, yasalar kapsamında tüketicinin de güvence altına alınması ve maliyetinin düşüklüğü nedeniyle hem zamandan tasarruf hem de maddi kolaylık sağlamış olduğundan günümüzde çok tercih edilen bir alışveriş yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca elektronik ticaret, bir çok iş imkanını beraberinde getirecek, zaman ve enerji tasarrufu ile vergilendirme açısından büyük katkılar sağladığından gün geçtikçe kullanımı artmaktadır.

Av. Şebnem Tuğçe ATASOY

Anasayfa’ya Dön